مقایسه تاثیر ماساژ اصطکاکی، ورزش های کششی و دارو درمانی در بهبود درد بیماران دچار سندرم فیبرومیالژی اولیه: کارآزمایی بالینی تصادفی

زمینه و هدف: دو روش ورزش کششی و ماساژ جهت درمان فیبرومیالژی پیشنهاد شده که در مطالعات قبلی برتری هیچ یک به اثبات نرسیده است. هدف از این مطالعه مقایسه تاثیر درمانی ماساژ اصطکاکی، ورزش های کششی و درمان دارویی در بهبود درد بیماران دچار سندرم فیبرومیالژی است.روش بررسی: بیماران با تشخیص فیبرومیالژی اولیه در کلینیک طب فیزیکی بیمارستان بقیه الله (عج) تهران طی سال های 90-1389 به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند که گروه اول تحت درمان های دارویی با ایبوپروفن و نورتریپتیلین خوراکی، گروه دوم تحت درمان ماساژ اصطکاکی و گروه سوم نیز با ورزش های کششی تحت درمان قرار گرفتند. بیماران با استفاده از visual analogue scale (vas) طی سه نوبت (ابتدا، پس از یک هفته و چهار هفته) مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته ها: درمجموع 129 نفر با میانگین سنی 60/46 وارد مطالعه شدند که همگی زن بودند. میانگین سنی در هر یک از گروه های درمانی به ترتیب عبارت است از: گروه دارو درمانی: 66/46 سال، گروه کششی: 73/46 سال و گروه ماساژ: 65/46 سال. تغییرات مقادیر vas در طی چهار هفته در گروه های اول، دوم و سوم برابر با 2/4، 1/3 و 9/1 بود که مقادیر گروه های اول و دوم نسبت به گروه سوم تفاوت معنی داری دارد (05/0p<).نتیجه گیری: به نظر می رسد تاثیر کشش درمانی در کاهش میزان درد برابر با دارو درمانی ولی از ماساژ درمانی بیش تر است. هم چنین تاثیر کشش درمانی در پایایی (پس از چهار هفته) کاهش میزان درد مساوی با دارو درمانی ولی از ماساژ درمانی بیش تر است.